Wie de Franse natuurfilm La marche de l’empereur (‘March of the Penguins’) – een schitterende documentaire uit 2005 – gezien heeft, weet dat het leven van pinguïns behoorlijk zwaar is. Deze vogels, die normaliter in de oceaan leven waar ze zichzelf voeden met diverse soorten vis waaronder inktvissen, gebruiken het zuidpoolijs als jaarlijkse broedplaats.
Hachelijke omstandigheden
Nadat de vrouwtjes hun ei hebben gelegd, laten ze het broeden al gauw over aan hun mannelijke compagnons, zodat ze kunnen terugkeren naar de oceaan om zichzelf – ze hebben gedurende twee maanden niet kunnen eten – en hun toekomstige pinguïnkuikens straks te kunnen voorzien van voldoende voedsel. De mannetjes bevinden zich tijdens het broeden dichtbij elkaar om warm te blijven, zodat ze gezamenlijk de extreme kou van -60°C kunnen doorstaan. Doordat de mannetjes gedurende deze broedperiode niet aan voedsel kunnen komen – het beetje voedsel waarover ze beschikken wordt aan het pinguïnkuiken gegeven wanneer deze uit het ei komt – verliezen ze enorm veel lichaamsgewicht. Ze moeten echter op de terugkeer van hun vrouwtje wachten. Wanneer de vrouwtjes eindelijk terugkomen om hun kuikens te voeden en warm te houden, vertrekken de uitgehongerde mannetjes massaal naar de oceaan om zichzelf weer van voedsel te voorzien.
La marche: een lange, zware reis
De documentaire laat verder zien dat de pinguïnouders voortdurend moeten vechten om zichzelf en hun kuikens in leven te kunnen houden. De enige vorm van voedsel waarover ze gedurende hun verbli
jfplaats op het landijs beschikken, is drinkwater in de vorm van verse sneeuw. Wanneer de pinguïns aan het eind van de Antarctische zomer aan land gaan bedraagt de afstand naar de voedselrijke oceaan maar een paar honderd meter. In de loop van de winter bevriest een groot deel van het zeewater, waardoor de afstand van de broedplaats naar het open water steeds langer wordt en soms wel honderd kilometer bedraagt. De reis die de uitgehongerde pinguïns moeten maken om aan voedsel te komen is dan ook enorm zwaar. Bovendien zijn de verzwakte vogels tijdens deze lange reis een gemakkelijke prooi voor bijvoorbeeld zeeluipaarden.
Diverse soorten pinguïns
De hierboven besproken documentaire gaat over de keizerspinguïn, de grootste pinguïnsoort op onze planeet. Naast de keizerspinguïn zijn er nog achttien andere soorten pinguïns die onderverdeeld zijn in zes verschillende pinguïnfamilies. Zo behoren de twee grootste pinguïns – de keizerspinguïn en de iets kleinere koningspinguïn – tot het geslacht Aptenodytes, terwijl bijvoorbeeld de ezelspinguïn en de stormbandpinguïn tot het geslacht Pygoscelis behoren.
Pinguïn encyclopedie
Voor degenen die meer willen weten over deze bijzondere zeevogels is er goed nieuws. In 2003 verscheen het boek ‘Kleine Rotterdamse pinguïn encyclopedie’ van Gerard Peet, docent aan de Hogeschool Rotterdam, waarin niet alleen de biologische aspecten van pinguïns uitvoerig worden besproken, maar waarin ook de cultuurgeschiedenis met betrekking tot de pinguïn aan de orde komt.
